giấc mơ việt nam tôi - tập 1: đi xa về gần

Cuốn sách là tập hợp những bài viết, bài phỏng vấn của GS Nguyễn Đăng Hưng trong suốt một thời gian rất dài.

Đọc cuốn sách ta như thấy được cuộc đời của GS. Một cuộc đời gắn liền với những năm khói của quê hương. Bằng nỗ lực vượt bậc, ông nhận học bổng của Bỉ, nhưng trên đất người, GS chưa từng nguôi ngoai về Giấc mơ Việt Nam của mình.

Cuốn sách là cả một hành trình dài từ những ngày nung nấu giấc mơ ấy đến những bước đi nhỏ trên con đường đầy gập ghềnh, khó khăn cho đến những thành quả được cả hai chính phủ Bỉ và Việt Nam công nhận.

GS Hưng là con người luôn đau đáu với Giấc mơ Việt Nam, đau đáu góp mình cho sự nghiệp giáo dục, khoa học Việt Nam. ĐẶc biệt là đóng góp với vai trò người đề xướng và điều phối các chương trình Cao học Bỉ – Việt EMMC và MCMC, với nhiều học trò của ông giờ đây là các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ… đang lan tỏa những điều tốt đẹp đóng góp cho đất nước.

Qua từng bài viết trong tập sách này, bạn đọc không khỏi khâm phục, xúc động, và kính nể con người nhiệt huyết ấy.

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CỦA CHUYÊN GIA

“… Cách đây một phần tư thế kỷ, tôi đã thích thú về cách tiếp cận đa dạng của GS Nguyễn Đăng Hưng trong nghiên cứu khoa học. Ngày nay, qua cuốn sách này tôi lại bị cuốn hút về sự phong phú của các tư liệu tập hợp được. Đây là chứng cớ của một tài năng hiếm có, có khả năng khỏa lấp những cách biệt giữa “hai nền văn hóa”, giữa những phân ly của khoa học và nhân văn…”

Giulio Maier, Giáo sư Danh dự thực thụ Đại học Công nghệ Milano, nguyên Chủ tịch Hội Cơ học Ý, nguyên Viện trưởng Viện Cơ học Quốc tế Udine

“… Tôi thật ấn tượng bởi thành quả của GS Nguyễn Đăng Hưng, không những trong lĩnh vực khoa học mà còn trong nỗ lực tìm ra tài trợ giúp đỡ học viên và nghiên cứu sinh từ các tổ chức quốc tế… Từ đó, tôi thấu hiểu được lý do tại sao ông đã nhận lãnh được nhiều huân chương, bằng khen từ cả hai phía Bỉ và Việt Nam…”

Bùi Huy Đường, Giáo sư - Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Pháp

“… Tôi mường tượng ra biết bao nghị lực và kiên nhẫn mà GS Nguyễn Đăng Hưng đã phải thực thi để vượt qua những trở ngại, khó khăn để có được những thành quả tuyệt vời như vậy. Cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng là sự nỗ lực không ngừng nghỉ của ông về việc tìm kiếm những giải pháp cho bài toán giáo dục tại Việt Nam. Tôi đã rất vui vì ông đã đồng tình chia sẻ với tôi những giá trị cơ bản nhất trên lĩnh vực này!”

GS Hoàng Tụy, nguyên Viện trưởng Viện Toán học Việt Nam

“… GS Nguyễn Đăng Hưng không chỉ là một nhà khoa học tiếng tăm qua những thành quả khoa học đã xuất bản mà còn là một nhà hùng biện, một nghệ sĩ văn học và âm nhạc! Hơn nữa, ông Hưng là một người bạn trung thành và tận tụy. Tôi có thể nói GS Nguyễn Đăng Hưng là một con người đáng được ngưỡng mộ và bản thân tôi cảm thấy rất tự hào vì đã gặp được ông trong đời!”

Daniel Dufresne, Giáo sư Đại học, nguyên Phó Viện trưởng Viện Đại học Marseille, Pháp

TRÍCH ĐOẠN HAY

Tôi đã có giấc mơ về một ngày hòa bình, thống nhất tại Việt Nam. Bài thơ sau đây ghi lại giấc mơ này và phải chờ năm năm sau giấc mơ ấy mới thành hiện thực:

HOÀI HƯƠNG

Những ngày đất nước bão giông

Ra đi canh cánh trong lòng trời mây

Tin về gói trọn vòng tay

Tháng năm phiêu bạt, một ngày đoàn viên

Cũng vì thao thức triền miên

Ngồi đây tiếng súng bưng biền vọng sang

Người đi đội ngũ rộn ràng

Người về sức sống dâng tràn núi sông

…

Kiếp tằm có sống một giây

Kiếp người trăm tuổi có ngày nào hơn?

Trắng đêm tâm sự nguồn cơn

Những gì đã mất, đã còn anh em?

Những gì sót lại trong tim

Những gì chất chứa nỗi niềm tháng năm

Những khổ đau, những hờn căm

Tối đen như mực trăng rằm còn soi

Trăng rằm lồng lộng trong ngoài

Bao nhiêu giông tố cũng hoài bể Đông

Đêm qua theo dải mây hồng

Băng ngang vạn dặm về thăm quê nhà

Gặp nhau han hỏi gần xa

Tôi, em, Đất Nước mặn mà tình chung!

(Trích _Hoài hương)

Tôi sinh ra ở Điện Bàn, Quảng Nam. Ba tôi là trí thức miền Trung. Trong một lần gặp gỡ Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại tư dinh của Đại tướng, cùng với một phóng viên Báo Tiền Phong, tôi có nói tên ba mình và được ông cho biết, ba tôi khi xưa là bạn học thân thiết của ông. Câu chuyện cũng được vài tờ báo đăng tường thuật. Năm 1949, ba tôi mang tôi đi theo kháng chiến, làm việc cho UBND tỉnh Quảng Nam đóng ở vùng núi Tiên Phước, Tam Kỳ, lúc đó gọi là Liên khu 5. Không thể mang con theo khi làm việc nên ông giao tôi cho một gia đình nông dân. 12 tuổi, tôi vẫn là cậu bé học hành chỉ đủ biết đọc, biết viết. Khi hòa bình lập lại, ba con tôi trở về quê nhà mới hay má tôi và cô tôi đã bị Pháp sát hại trong một trận càn. Thương các con cù bơ cù bất nên ông không đi tập kết mà đưa tôi vào Sài Gòn. Tôi bắt đầu con đường học vấn chính quy. Tôi phải lấy được bằng tiểu học thật sớm. Đây là bằng tôi quý nhất trong cuộc đời mình. Phải có bằng này tôi mới tiếp tục học lên được. Để có nó, từ một cậu bé thất học, tôi đã học rất cật lực để đạt được bằng tiểu học chỉ trong một năm.

[…] Thương ba mình “gà trống nuôi con”, tôi chỉ có cách vươn lên bằng con đường học tập, không chỉ phải đậu tú tài trước 18 tuổi để khỏi đi lính mà còn phải cố lấy cho được suất học bổng đi du học. Sau khi có bằng tiểu học, tôi thi và đậu vào trường Pétrus Trương Vĩnh Ký. Tôi lên kế hoạch học nhảy cóc. Sáng tôi đi học trường Pétrus Ký nhưng tối đi học tư để thi lấy các bằng đệ ngũ, đệ tứ, đệ tam và thi tú tài. Tôi thuộc năm người đứng đầu kỳ thi Tú tài 2 khi vừa 18 tuổi, đủ tiêu chuẩn được du học. […] Tôi bắt đầu cuộc đời sinh viên du học ở Bỉ năm 1960.

Giấc mơ Việt Nam trở lại vào Xuân Bính Thìn 1976, sau khi đất nước thống nhất. Tôi là một trong những thành viên của đoàn Việt kiều năm châu về thăm quê hương sau ngày hòa bình. Cuộc trở về này cũng cho tôi cơ hội gặp được người phụ nữ – bạn đời của tôi, từ đó đến nay đã hơn 40 năm. Tôi cũng gặp rất nhiều trẻ em cù bơ cù bất sau chiến tranh. Tôi nhớ tuổi thơ của mình và tự đặt ra câu hỏi, mình phải làm gì thiết thực cho Việt Nam? Giáo dục đào tạo cho thế hệ trẻ tiếp cận, đuổi kịp thế giới là điểm mạnh của tôi.

Tính đến nay, tôi đã mở được 20 khóa đào tạo khoa học (8 ở Hà Nội và 12 tại Thành phố Hồ Chí Minh) với trên 700 học viên theo học. Trong đó, 318 học viên đạt bằng thạc sĩ quốc tế (Bỉ) và nhận bằng Đại học Liège; hơn 80 sinh viên Việt Nam sang châu Âu thực tập với bằng cấp của Bỉ. Đã có hơn 100 học viên bảo vệ thành công luận án tiến sĩ tại các nước tiên tiến; tổ chức cho hơn 40 giáo sư Việt Nam sang châu Âu cải tiến nghiệp vụ. Tôi đã phần nào thực hiện được giấc mơ Việt Nam của mình vậy!

(Trích_Giấc mơ Việt Nam tôi)

Tôi đi du học năm 1960, năm 1966 ra trường, là kỹ sư tốt nghiệp tại châu Âu, nếu về nước ngay có lẽ sẽ làm to. Nhưng chúng tôi nhất quyết không về vì lý do dễ hiểu là nước nhà đang có chiến tranh. Mãi cho tới năm 1976, sau hòa bình, chúng tôi mới về, lòng hân hoan phấn khởi lắm vì tiếng súng đã ngưng tại quê nhà. Lần đầu tiên về nước Việt
Nam thống nhất, cái mà tôi thiết tha nhất là hòa bình đã đến với dân tộc.

(Trích _Tôi về Việt Nam theo tiếng gọi của trái tim)

THÔNG TIN TÁC GIẢ

Nguyễn Đăng Hưng sinh ngày 1.1.1941 tại làng Bồ Mưng, xã Thanh Quýt (nay là xã Điện Thắng Bắc, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam).

Cựu học sinh trường Trung học Petrus Trương Vĩnh Ký và Chu Văn An (Sài Gòn).

Giáo sư thực thụ, Tiến sĩ Khoa học đặc biệt (docteur spécial) Đại học Liège.

Người sáng lập Văn phòng đào tạo Cao học Bỉ – Việt EMMC (European Master in Mechanics of Construction) tại Đại học Bách khoa Tp. Hồ Chí Minh.

Huy chương của Hàn lâm Viện Khoa học, Văn học và Nghệ thuật Hoàng gia Bỉ. (1984)

Huy chương Lao động hạng Nhất của Chính phủ Bỉ. (1996)

Được vinh danh là một trong 12 người nước ngoài làm đổi thay nước Bỉ. (Tuần báo VIF-EXPRESS, 16.7.1999)

Huân chương “Đại sĩ quan của Vua Léopold II”, Vương quốc Bỉ. (1999)

Huân chương “Đại sĩ quan của Hoàng gia, Vương quốc Bỉ”. (2006)