những đêm sương

Truyện “Cô gái quê”, trong phần Quê hương Kinh Bắc, mở đầu cho cuốn sách, là câu chuyện của một chàng trai đã rời quê để đến Hà Thành hoa lệ sinh sống. Một hôm chàng quyết định bán tất cả điền thổ mà cha mẹ để lại nơi quê nhà, để toàn tâm với cuộc sống nơi đô hội. Nhưng trong những ngày về quê, chàng đã cảm nhận được hơi thở của đất đai thông qua những thổ lộ của ông lão làm công giữ đất, về những kỷ niệm của cha mẹ chàng với mảnh đất quê hương. Cũng tại đây chàng đã cảm thấy được sức sống mới qua vẻ đẹp thanh tân của cô con gái ông lão làm vườn. Tất cả những thay đổi trong nhận thức và cảm xúc đã khiến chàng quyết định giữ lại mảnh đất, nơi chôn nhau cắt rún của mình. Đây là một truyện ngắn xuất sắc của Ngọc Giao và nó xứng đáng được mở đầu tập truyện. 

Truyện ngắn “Lucie” kể về mối tình của chàng sinh viên trẻ tuổi với một phụ nữ người Pháp có một con, với nỗi tuyệt vọng và sự cao thượng đan xen, khiến cho cái kết buồn nhưng không bi luỵ; độc giả cũng bất ngờ đến ngỡ ngàng khi người đàn bà ấy trước khi trở thành một nữ tu, đã để lại lời nhắn nhủ cho chàng trai trẻ rằng, nàng hy vọng một ngày nào đó chàng trai sẽ gặp lại cô con gái bé bỏng của nàng khi cô bé lớn lên.

Một trong những truyện điển hình viết về Hà Nội có thể khiến ta thổn thức, đó là truyện “Người đưa thư”. Ta vừa dõi theo những thăng trầm của người đàn ông đưa thư gắn bó cuộc đời mình với từng góc phố, từng câu chuyện đời người Hà Nội, mà như vừa thấy hiển hiện những thăng trầm của chính thành phố này qua bao bể dâu. 

Có rất nhiều điều khiến ta nhớ, bâng khuâng khi đọc “Những đêm sương”. Không chỉ là tác phẩm văn chương thực thụ được viết bởi ngòi bút lão luyện và tinh thần tao nhã; nó còn có thể được xem như di sản văn học quý giá viết về Hà Nội xưa với những trải nghiệm của người trong cuộc và với nhiều chi tiết được xem như sử liệu.